Αυτό που είπα δεν είναι αυτό που άκουσες!

Πολλές φορές αναρωτιόμαστε γιατί, ενώ ρωτάμε κάτι σαφές και ξεκάθαρο (κατά τη γνώμη μας πάντα), ο συνομιλητής μας, είτε δεν απαντάει, είτε απαντάει εντελώς αδιάφορα, σαν να μην άκουσε τίποτα από όσα είπαμε.

Η τέχνη της αμφίδρομης διαπροσωπικής επικοινωνίας φίλοι μου, είναι ένα συνονθύλευμα γλωσσικών και παραγλωσσικών στοιχείων. Το αποτέλεσμα της σωστής τους ένωσης δίνει κωδικοποιημένα και το σωστό μήνυμα. Η γραμμική απεικόνιση της επικοινωνίας αρκείται στο ΠΟΜΠΟΣàΜΗΝΥΜΑàΔΕΚΤΗΣ. Στο μοντέλο αυτό, η ανατροφοδότηση, το λεγόμενο feedback, απουσιάζει αλλά θα μπορούσε σχηματικά να αποδοθεί με ένα επιπλέον βελάκι: ΔΕΚΤΗΣ----(ανατροφοδότηση)----à ΠΟΜΠΟΣ.

Το ζητούμενο της επικοινωνίας είναι να επιτευχθεί ενεργητική ακρόαση εκ μέρους του δέκτη. Δηλαδή, ενόσω μιλάμε, ο δέκτης των μηνυμάτων μας να ακούει. Να ακούει πραγματικά, με προσοχή και να μας ανατροφοδοτεί με παραγλωσσικά στοιχεία τα οποία υποδηλώνουν αυτή ακριβώς τη διαδικασία (π.χ. καταφατικό κούνημα του κεφαλιού).

Πώς επιτυγχάνω όμως ενεργητική ακρόαση;

Όπως σε όλα μου τα άρθρα, θα σας δώσω τα δικά μου tips τα οποία μπορείτε να δοκιμάσετε, να αξιολογήσετε, να απορρίψετε ή να υιοθετήσετε (και πολλές άλλες επιλογές, όσοι κι εσείς που  θα τα διαβάσετε).

Αρχικά, ο τόνος της φωνής σας είναι καλό να έχει διακυμάνσεις. Όχι, δεν σας παρακινώ να μιλάτε σας να δίνετε διάλεξη σε όχημα που πέφτει συνέχεια σε λακκούβες. Σας τονίζω όμως, ότι, είναι σημαντικό να χρωματίζετε τόσο με ένταση όσο και με ρυθμό και χροιά την κάθε σας λέξη, ανάλογα με το νόημα που θέλετε να αποδώσετε. Ο επίπεδος τόνος και ο σταθερός ρυθμός δεν ξυπνούν τον ακροατή. Αντιθέτως, τον βοηθούν να κοιμηθεί μέσα από μία άρτια συντονισμένη προσπάθεια χαλάρωσης. Όπως τα μωράκια κοιμούνται εάν τους μιλάς ήρεμα, σιγά και με σταθερό ρυθμό, έτσι, μην αποκλείετε να κοιμηθεί και ο ενήλικας!

Το σώμα σας είναι εργαλείο που ενδύει το λόγο. Οι κινήσεις των χεριών σας μπορούν να δώσουν έμφαση, να επεξηγήσουν ή και να κεντρίσουν τα ενδιαφέρον αν είναι εναρμονισμένες με τα όσα λέτε. Για παράδειγμα όταν επεξηγείτε κάτι ή ρωτάτε, το να συνοδεύσετε το λόγο με κινήσεις των χεριών, μόνο καλό θα κάνει στο συνομιλητή σας και κατ’ επέκταση στην έκβαση της συζήτησης. Αντίστοιχα, μία «σπαστική» κίνηση των χεριών, θα τραβήξει την προσοχή του συνομιλητή κατά τρόπο που δεν επιθυμούμε, και ενδεχομένως θα χάσει τη συγκέντρωσή του σε όσα λέτε. Αρμονία κινήσεων λοιπόν. Αντίστοιχα, μην ξεχνάτε τη δύναμη των ματιών. Η οπτική επαφή με τον συνομιλητή λειτουργεί σαν μοχλός εκτόξευσης της αποδοτικότητας της επικοινωνίας. Λογικό αλλά όχι δεδομένο!  Κοιτάξτε το συνομιλητή σας απευθείας στα μάτια, βοηθήστε τον να καταλάβει ότι κι εσείς, με τη σειρά σας, ακούτε τι σας λέει.

Χρησιμοποιήστε σωστή γλώσσα συντακτικά και ξεκάθαρη άρθρωση. Μην τρώτε τις καταλήξεις από τις λέξεις και μην ξεχνάτε να διαβάζετε. Μόνο με συνεχή τριβή βελτιώνετε το επίπεδο του λεξιλογίου σας, το οποίο αναβαθμίζει ή υποβαθμίζει την ποιότητα της συζήτησης.

Χρησιμοποιήστε ερωτήσεις.  Οι ερωτήσεις πάντοτε λειτουργούν σαν το ξυπνητήρι σε ένα διάλογο. Ο δέκτης καλείται να απαντήσει σε κάτι, έστω και με ένα ναι ή ένα όχι. Αυτό, τον βάζει σε διαδικασία να σκεφτεί και ο εγκέφαλος βρίσκεται σε εγρήγορση.

Μην μιλάτε χωρίς να αναπνέετε συχνά και χωρίς να βάζετε ΤΕΛΕΙΑ. Φρένο κύριοι και κυρίες! Ο συνομιλητής σας θέλει να συμβάλλει, να πει τη γνώμη του, να ακούσει και τη δική του φωνή εκτός από τη δική σας. Δώστε του χώρο και χρόνο στη συζήτηση, κοινώς, δώστε το σεβασμό που του αναλογεί. Η αμφίδρομη διαπροσωπική επικοινωνία όπως είπαμε και στην αρχή, είναι τέχνη. Είναι όμως και πολλά άλλα.

Είναι σεβασμός, είναι μοίρασμα συναισθημάτων, ιδεών, του εαυτού μας. Ο εαυτός μας αναλύεται σε επαγγελματικό, προσωπικό, συναισθηματικό, φιλικό και τόσα άλλα. Εσείς επιλέγετε ποιόν εαυτό θα «μοιράσετε» επικοινωνώντας! Αν δεν μοιράσετε όμως, η επικοινωνία δεν είναι διαπροσωπική αλλά ΑΠΡΟΣΩΠΗ. Και η απρόσωπη επικοινωνία είναι αναποτελεσματική και δυσάρεστη συνήθως.

Ζωγραφίστε με τα λόγια και το σώμα σας! Ας θυμηθούμε την βασική αρχή του ρητορικού λόγου, όπως την αποτύπωσε ο Αριστοτέλης: ήθος, πάθος, λόγος… Στο επόμενο άρθρο, θα το αναλύσουμε.